Макколи

1990-д оны дундуур манайхан ид гадагш явж чөлөөт нийгмийн амьдралтай танилцаж байсан үед бидний хэдэн нөхөд Солонгос улсад ажиллаж амьдарч, энэ ч гайхамшигтай юм, тэр ч гоё гэж дуу алдан гайхаж нүд тайлж байж билээ. Хүний гараар бүтээгдсэн гайхамшиг гэж бас байдаг аж. Солонгосын хөгжилд оруулж буй хувь нэмэрээ монголдоо оруулсан бол гэж боддог л юм. Сайн дураараа их шулуулсан даа бид. Хамт ажиллаж байсан хэд маань нутаг гэр орон хань ижил үр хүүхдээ их сананаа. Би ч бас. Гэхдээ надаас ялгаатай нь тэд архиар жаахан сатаарах. Манай ажил Со-чууддаа өглөө 8-с оройн 18 хүртэл боловч бид бараг орой болгон илүү цагаар ажиллах тул их ядарна. Манай эзэн бидэнд найруулдаг кофе, сүү, сахар өгдөг байв. Анх өгөхөд нь нэг хөгтэй явдал болж билээ. Бид бүгд л кофег анх хэрэглээ болгож үзэж байсан байх, ихээр ууж болдоггүй гэдгийг сайн мэдэхгүй байсныг бодоход. Найруулаад уусан Батбаяр гоё юмаа, яг шоколад шиг л гэж байна. Бид ч бас уулаа. Өөрийн мөнгөөр аваагүй юманд гамгүй хандаж хоол иддэг том аягаараа айраг ууж байгаа юм шиг л ууцгаасан даа. Тэр шөнөө бид бараг унтаж чадаагүйгээр барахгүй Батбаяр маань зүрх нь дэлсээд их л сандаргаж билээ. Бие сэргээж ажлын идэвх, бүтээмж нэмэгдэж л байвал эзэн маань их юм хийлгэж ашиг олох болохоор мэгжүү, сөөжүү, макколи, кофе, бакус гар таталгүй авч өгдөгийг хожим ойлгосон доо. Бид ажил дуусангуут ойрхон байдаг эмээгийн дэлгүүр зээлээр юм өгдөг тул асуудалгүй очих. Эмээ ч сайхан зантай юу авсныг нь дэвтэрт бичиж хар данс хөтлөөд цалингаас нь авчихдаг болохоор дуртай нь аргагүй өгнө. Манай хэд сард зээлээ 50000 воноос хэтрүүлэхгүй гэж байв ч халуураад дандаа л хэтрүүлэх. Тэгээд л эмээг нэмж бичлээ гэж хардана. Эмээ ч мунгинахгүй л бол нэмэхгүй дээ. Харин ч шударга шүү. Тооцоо хийсэний дараа тамхи татдагт нь тамхи гэхчилэн орлого орууллаа гэж урамшуулж байдагсан. Даваадорж төлсөн мөнгөндөө харамсаж хоргодохдоо эмээгийн нүдийг хариулж байгаад тамхи нууцаар хармаалж байхтай нь таарч санаа зовохдоо хурдхан гарч билээ. Дараа нь: хүний итгэл эвдээд муухай шдээ, чамайг гэхгүй монголчууд л гэнэ шүүдээ гэхэд эмээ нэмж бичсэн тул хариугаа авч байна гэж хэнэг ч үгүй байхад нь хэлэх үг олдоогүй дээ надад. Эмээ тэр явдлыг мэдээгүй ч би өөрөө хулгай хийгээд баригдчихсан юм шиг санаа зовдог байсан. Хүний итгэл даахгүй байх муухай л даа. Тэр хөгшин бидэнд итгэдэг. Гэр лүүгээ ярьсан уу? Хоолоо идсэн үү? Гэрээ санаж байна уу? гээд л санаа их тавинаа. Ажлаа сайн хийгээд мөнгө их хураагаад сайн гэр худалдаж аваад гэртээ хурдхан харьж сайхан амьдар гэнэ. Гэр бүлтэйгээ хамтдаа байхыг илүүд үзнэ. Со нар ажил мөнгө яриад их хөдөлмөрч хүмүүс. Эрчүүд нь бараг гэрийн бараа харахгүй эмэгтэйчүүд тэр зовлонг сайн ойлгодог болоод л захиж байсан байх. Мөнгөө бүү үр. Хүнд бүү зээлүүл гээд л захих. Аргагүй л өлсөж зовж, их хөдөлмөрлөж улсаа хөгжүүлсэн, мөнгөний үнэ цэнийг мэддэг ард түмэн юм даа. Юм үзэж атаа ч зан нь бараг арилжээ гэж боддог юм. Хууль бус гэж нүд үзүүрлэж байгаа хүн таараагүй шүү бидэнд. Манай Батмөнх макколи л шартуулдаггүй юм гээд оройдоо нэгийг ууна. Манайхаар бол бараашиг л даа. Со нар өөрсдөө ч дуртай айраг нь л гэсэн үг. Нэг орой Батбаяр Батмөнхтэй хамт шартахгүй гэхдээ макколигаар дагнаж. Өглөө нь үйлдвэрийн цонхоор толгойгоо унжуулчихсан бөөлжиж байхаар бие нь яаж байна гэж асуувал/Оог, Оог/ Баагий макколи шартуулдаггүй л гээд байсан худлаа л юм байна шдээ гээд гомдолтой нь аргагүй нулимсаа арчиж байж билээ.